Antropolojik araştırmalar,  en uzaklardaki, en izole olmuş ve en ilkel kabilelerde bile evrensel bir Tanrı inancı olduğunu gösterir.

Dünya üzerinde yazılmış en eski, en antik tarihi eserlerde veya efsanelerde, orijinal bir Yaratıcı ve Tanrı anlayışı görülmektedir.

Günümüzde veya antik çağlarda çok tanrılı inançlara sarılmış, birbirinden bağımsız ve alakasız toplumların bile kökenlerinde en yüksek ve en yüce olan bir Tanrı bilinci olduğu görülür.

Tevhid İnancı; Allah'ın varlığına, tekliğine, mükemmel sıfatların kendisinde toplandığına, eşi, benzeri, ortağı bulunmadığına ve  hüküm koymanın yalnızca Allah’a mahsus olduğuna inanmaktır.

En ilkel toplumlar ve kabileler bile; olasılıklık hesabını bilmedikleri halde ve  kainatta gözünün görebildikleriyle bir Yaratıcı bilincine sahip oldukları halde, zaman zaman da  şeytani vesveseler veya ideolojik saplantıları nedeniyle zihni bulanık olan bazı insanlar da bulunmaktadır.

Bu durumda olanlardan birkaçıyla yaşanan bir olayı naklederek devam edelim.

“Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî’ye felsefecilerden bir grup geldi. Suâl sormak istediklerini bildirdiler.

Mevlânâ hazretleri bunları Şems-i Tebrîzî’ye havâle etti. Bunun üzerine onun yanına gittiler. Şems-i Tebrîzî  mescidde, talebelere bir kerpiçle teyemmümün nasıl yapılacağını gösteriyordu.

Gelen felsefeciler, üç suâl sormak istediklerini belirttiler, Şems-i Tebrîzî; 

“Sorun!” buyurdu. İçlerinden birini başkan seçtiler. Hepsinin adına o soracaktı.

Sormaya başladı:

“Allah var dersiniz, ama görünmez, göster de inanalım.”

Şems-i Tebrîzî hazretleri;

“Öbür sorunu da sor!” buyurdu.

O;

“Şeytanın ateşten yaratıldığını söylersiniz, sonra da ateşle ona azâb edilecek dersiniz. Hiç ateş ateşe azâb eder mi?” dedi.

Şems-i Tebrîzî;

“Peki öbürünü de sor!” buyurdu.

O;

“Âhirette herkes hakkını alacak, yaptıklarının cezâsını çekecek diyorsunuz. Bırakın insanları canları ne istiyorsa yapsınlar, karışmayın!” dedi.

Bunun üzerine Şems-i Tebrîzî, elindeki kuru kerpici adamın başına vurdu. Soru sormaya gelen felsefeci, derhâl zamânın kâdısına gidip, dâvâcı oldu.

Ve;

“Ben, soru sordum, o başıma kerpiç vurdu.” dedi.

Şems-i Tebrîzî;

“Ben de sâdece cevap verdim.” buyurdu.

Kâdı bu işin açıklamasını istedi. Şems-i Tebrîzî şöyle anlattı:

“Efendim, bana Allah’ü Teâlâ’yı göster de inanayım, dedi. Şimdi bu felsefeci, başının ağrısını göstersin de görelim.”

O kimse şaşırarak;

“Ağrıyor ama gösteremem.” dedi.

Şems-i Tebrîzî;

“İşte Allah’ü Teâlâ da vardır, fakat görünmez.

Yine bana, şeytana ateşle nasıl azâb edileceğini sordu. Ben buna toprakla vurdum. Toprak onun başını acıttı. Hâlbuki kendi bedeni de topraktan yaratıldı.

Yine bana;

“Bırakın herkesin canı ne isterse onu yapsın. Bundan dolayı bir hak olmaz.” dedi.

Benim canım onun başına kerpici vurmak istedi ve vurdum. Niçin hakkını arıyor? Aramasa ya!

Bu dünyâda küçük bir mesele için hak aranırsa, o sonsuz olan âhiret hayâtında niçin hak aranmasın?” buyurdu.

Felsefeci, bu güzel cevaplar karşısında mahcûb olup, söz söyleyemez hâle düştü.”

Maksadım elbette müsabakanın sonucundan ziyade,  akli melekelerin önemini  hatırlatmaktı.

Sadece çocuklarla, sabilerin ve  aklı olmayanların yani deli durumunda olanların ki; iyi olan ile kötü olan arasındaki farkı ayırt edemedikleri için  Dinen sorumlulukları olmadığı gibi, beşeri hukukta da cezai ehliyeti olmayanlar sınıfında sayıldıklarını hatırlatmaktır.

Aklı olmayanlara hiçbir sözümüz yok ama; akıl sahipleri için de Mevlamız: Bir çok ayette “Akletmiyor musunuz?” Diyor.

Allah hiç kimseyi akıl melekesinden yoksun kılmasın. Aklı olduğu halde kullanamayanları da iman dairesinden dışarı çıkarttırmasın. Şirke de düşürttürmesin.